Ik heb er een hard hoofd in

Laatst was hier een lezing over “le culte celte des têtes coupées”, naar aanleiding van een paar ingemetselde gebeeldhouwde hoofden in de muren van de romaanse kerk in Santilly.

Santilly

De herkomst van dit soort zaken is onduidelijk, en wordt meestal toegeschreven aan de Kelten tijdens de Gallo-Romeinse periode. De lezing bracht de kopjes in diverse romaanse kerken in verband met koppensnellers en “simpele” onthoofdingen, van Papua’s in Nieuw-Guinea via indianenstammen in Zuid-Amerika naar de Griekse en Romeinse mensenoffers. Het hele verhaal riekte sterk naar “Waren de Goden kosmonauten” van von Däniken en zaken beschreven in “Jezus leeft en woont op Venus” van Christopher Evans.

Modillons - Saint-Laurent-en-Brionnais

Ook na de lezing bleef ik me afvragen wat nu de achtergrond is van deze kopjes is. En dan gaat het niet over de romaanse modillons die aan de dakrand van kerken is aangebracht. Die tonen vaak een groot scala van verschillende, vaak groteske koppen, maar ook van dieren, handen of geometrische patronen (bijv. Saint-Laurent-en-Brionnais). Dat soort versieringen ligt voor de hand als je de relatief kleine stenen consoles onder een dakrand wilt bewerken.
Een ander voorbeeld is het timpaan van de kerk in Ormes. Dat is, althans volgens diverse informatiebronnen, een overblijfsel van de Gallo-Romeinse (in oorsprong vaak keltische) godenverering, die nog een tijd lang, en zeker op het platteland, naast het Christendom is blijven bestaan.

Sucellus - Ormes

Het kopje daar zou de god Sucellus, de god met de (houten) hamer, voorstellen. En voor een agnostische beschouwer is er niet veel verschil tussen de voorstelling van een Majestas Domini op een timpaan en een God met de houten hamer.
Ik ben meer benieuwd naar de achtergrond of betekenis van de solitaire koppen, die schijnbaar zonder enige logica zijn aangebracht op wanden van kerken of klokkentorens. Een aardig voorbeeld is te zien aan de klokkentoren van de kerk in Saint-Gengoux-le-National.
Ze zijn aan een relatief groot aantal romaanse kerken in Saône-et-Loire te vinden. Wie weet waar ze hun oorsprong vinden mag het zeggen….

Saint-Gengoux-le-National

Hier vindt u de link naar de website van La Tuilerie de Chazelle .

Mag ik u even storen?

We hebben in het verleden (zoals beschreven in eerdere blogs) een aantal problemen gehad met het toegang krijgen tot een kerk, maar als we eenmaal de naam van de sleutelhouder hadden (mairie, de koster, iemand die naast de kerk woonde) kregen we de sleutel meestal zonder moeite mee. Blijkbaar zijn er ook mensen die op de bonnefooi bij iemand aanbellen met de vraag of zij misschien de sleutel hebben. En dat dat niet altijd in goede aarde valt toont bijgaande foto aan.

Tegenover de kerk - Chazelle

De kerk van Chazelle is normaal altijd open, hoewel Mme S., die de sleutel beheert en normaal gesproken de deur ’s ochtends open zet, dat wel eens een enkele keer vergeet, of er wat laat mee is. Nou is de kerk van Chazelle weliswaar heel aardig, maar om nou te zeggen dat het dagelijks storm loopt met toeristen die de kerk willen bezichtigen, nou, nee…
Toch moet er bij de overbuurvrouw of –man regelmatig aangebeld worden, en dat moet zoveel ergernis geven dat zij of hij de volgende tekst op haar of zijn deur heeft aangebracht:
"- Ik heb niet de sleutel van de kerk.
 - Ik ben niet de concierge van het kerkhof
 - Neem contact op met de burgemeester van het dorp (met naam, toenaam en adres)
 - Merci"

Hek en deur, beiden open

De tweede zin is nogal vreemd, omdat het kerkhof weliswaar twee hekken heeft, maar daar zit geen slot op. En wat voor mensen anders dan de anderhalve toerist per (zomer)maand bellen daar regelmatig aan? Het enige dat ik kan verzinnen is dat het om Taizégangers gaat. Die hebben weliswaar twee kerken in Taizé tot hun beschikking, maar je komt in de kerken van Ameugny, Chazelle, Bray en zelfs in Cormatin vrij regelmatig wat meestal, maar niet altijd, wereldvreemde en zombie-achtige jongeren tegen, die de kerk gebruiken als meditatiecentrum. En van dat soort jongeren zijn er véél meer dan de voornoemde anderhalve toerist per maand!

Interieur Notre-Dame - Chazelle

Hier vindt u de link naar de website van La Tuilerie de Chazelle .