Cîteaux

Hoe de Fransen het presteren om bijvoeglijke naamwoorden te fabriceren die niet direct herleidbaar zijn naar hun basis zal wel altijd een raadsel bljiven.

Abbaye de Cîteaux

Een eenvoudig voorbeeld: hoe heten de inwoners van het île-de-France? Franciliens dus. Dit soort vragen kom je regelmatig tegen in quizprogramma's op TV.
Iets verder gezocht is "cistercien", afgeleid, hoe kan het ook anders, van Cîteaux, een plaatsje niet ver van Dijon waar de Cisterciënzer (Benedictijnse) kloosterorde gesticht werd. Deze orde zette zich in eerste instantie sterk af tegen de Cluniacenser orde, een kloosterorde uit, je raad het al, Cluny die volgens de abten van Cîteaux te ver af waren gedwaald van de regels van Benedictus (ora et labora, bid en werk).

Abbatiale - Cîteaux

De Cisterciënzer orde had, net als de Cluniacenser orde, een groot aantal dochters en kleindochters, waarvan een aantal in de Provence nog in goede staat verkeren, en zelfs nog steeds een praktiserend klooster zijn (zoals Sénanque).
De Cisterciënzer kloosters hadden allemaal min of meer een standaard plattegrond; je zou ze de vaders van het modulaire bouwen kunnen noemen. Het oorspronkelijke moederklooster van Cîteaux hield op te bestaan na de Franse revolutie, maar is tegen het eind van de 19de eeuw weer in gebruik genomen.

Officie - Cîteaux

Helaas is het merendeel van de gebouwen zoals de abdijkerk, de kloostergang, etc. verwoest en in moderne stijl herbouwd. Toch leek het ons aardig om dit moederklooster een keer te bezoeken. Er zijn georganiseerde rondleidingen, die via internet geboekt kunnen worden.
Zoals we hadden verwacht zijn er buiten de middeleeuwse bibliotheek en het noviciat geen oude gebouwen meer op het terrein.

Chapelle - Cîteaux

De rondleiding begint in de ontvangsthal, waar een (fraaie) fototentoonstelling een overzicht geeft van de strikte dagindeling zoals die Benedictus voor ogen stond. Na deze introductie in het kloosterleven volgt een overzicht van waar de Cisterciënzers nog steeds of weer actief zijn (buiten Europa in o.a. Indonesië, de VS, Zuid-Amerika, enz.).
Vervolgens volgt een kort bezoek aan de cellen onderin de bibliotheek en aan de eerste verdieping van dit gebouw, dat een mooie collectie kopieën van verlichte miniaturen huisvest (de originelen bevinden zich in Dijon).

Bibliotheek - Cîteaux

Het noviciat toont een aantal zaken waar de monniken zich mee bezig hielden / houden, en ten slotte werd er nog een film vertoond die het kloosterleven als onderwerp had.
Van de oorspronkelijke (houten) kerk is alleen de funderingomtrek te zien in gewapend beton; hetzelfde geldt voor het hospitaal. Heel kort gezegd: wie geïnteresseerd is in de geschiedenis en ontwikkeling van Cîteaux komt niet erg aan zijn trekken. Diegenen daarentegen die veel interesse hebben in de religieuze achtergrond van de huidige kloosterlingen kunnen hun hart ophalen.

Torenvalk - Cîteaux

Toch blijft het interessant om een uurtje op historische grond te toeven….
Klik hier voor de website van La Tuilerie de Chazelle.