Een dakloze

Een tijdje terug las ik in ons plaatselijke leugenaartje dat er een oude, vervallen kapel was in Verchizeuil, een gehucht bij Verzé, die in zo slechte staat verkeerde dat de plaatselijke pompiers hadden besloten het dak af te dekken met grote zeilen, teneinde het inwendige te beschermen tegen de elementen.

De Chapelle Saint-Criat in Verchizeuil

Nou had ik noch ooit van die kapel gehoord, noch van het gehucht. Maar op een dag, op zoek naar iets héél anders, kwamen we door Verchizeuil en herinnerde ik me iets over een oude kapel. We waren het dorp nog niet in of we zagen al een bordje met "Chapelle Saint-Criat" dat rechtsaf wees, een bospad op. We sloegen af en eindigden op een modderig pad, dat af en toe vrij steil omhoog en weer omlaag ging, en we besloten dat pad zo goed en zo kwaad als het ging te volgen. Nadat we letterlijk bijna een kilometer door hadden gemodderd stonden we met de auto aan de voet van een vrij steile heuvel. We lieten de auto voor wat die was, en wandelden het laatste stukje naar boven. Op het kaartje is goed te zien waar de kapel ligt.

Absis van de Chapelle Saint-Criat in Verchizeuil

Vanaf Verchizeuil loopt er een pad langs de bosrand naar het zuid-westen. Nadat het pad de velden ingaat, maakt het een duidelijke bocht naar rechts; aan het eind van die bocht ligt, ook rechts, een klein wit vlekje. Inzoomen laat goed de omtrekken van een gebouwtje zien. Terwijl ik dit schrijf zit er, en dat is goed te zien op de satellietfoto, geen dak op de kapel. De foto dateert dus van een tijdje voor de actie van de pompiers. Als in de settings van Google maps "labels" staat aangevinkt, is de naam van de kapel ook op de kaart te zien.

Over de kapel zelf valt weinig te vertellen. Men is begonnen met dakspanten aan te brengen, maar waarschijnlijk is nu het wachten op een nieuwe zak met subsidiegeld om dakpannen te kunnen kopen.

De kapel dateert waarschijnlijk uit de elfde eeuw en was oorspronkelijk opgedragen aan Saint-Martin. De wat vreemde naam is mogelijk een verbastering van de naam die de kapel vervolgens kreeg, Saint-Christ. De kapel schijnt ooit een bedevaartsoord te zijn geweest voor moeders met kinderen die aan rachitis (Engelse ziekte) leden. De remedie was wat steen af te schrapen van het altaar en dat door hun pap te roeren. De moeders en de kinderen beklaagden zich luidkeels (crier in het Frans, met als tegenwoordig deelwoord criant) over de pijn, en de naam van de kerk veranderde geleidelijk van Saint-Christ in Saint-Criat. En behalve dit verhaal valt er verder bitter weinig te vertellen over deze fraai gelegen, maar erg vervallen kapel...

Praktische informatie (met dank aan Eduard van Boxtel) :
Voormalige kapel Saint-Criat in Verchizeuil (Verzé), 11de eeuw, 1*

Voor onze eigen website klik hier.

Interieur van de Chapelle Saint-Criat in Verchizeuil