zaterdag 20 juni 2015

Origineel of kopie?

In Cluny, in het Musée Ochier, is het grand portail van Cluny III te zien, of wat daarvan over is.

Grand portail Cluny III - Musée Ochier Cluny
En dat is niet al te veel, nadat het in 1810 werd opgeblazen. Eén van de best bewaarde stukken is de adelaar, symbool van Sint-Jan de evangelist. Omdat er, althans voor zover ik weet, niets aan de muur hangt waaruit blijkt dat dit fragment een kopie is, heb ik altijd gedacht dat het ooit in de narthex van Cluny III te zien was geweest.

Musé Ochier - Cluny
Tot ik in het Louvre dezelfde adelaar tegenkwam, overigens met minieme verschillen. De steen in het Louvre lijkt meer verweerd te zijn, en op de afgebroken onderkant van de adelaar is aan de bovenkant een V-vormige kras te zien die op de adelaar in Cluny niet precies dezelfde vorm heeft.

Louvre - Paris
Het lijkt er dus sterk op dat de adelaar in Cluny een kopie is, en dat het Louvre het origneel heeft. Wikipedia bevestigt dat trouwens, en verwijst naar de inventaris van het Louvre.Het origineel van een Sint-Pieter, hoog aan de linkerkant van het portaal, bevindt zich in de VS.

Brochure Saint-Germain-des-Prés
Toen we onlangs in Parijs waren, bekeken we voor de tweede keer de Saint-Germain-des-Prés.
Dit keer vond ik daar een brochure, waarin stond dat de kapitelen van het schip kopieën en die in het koor originelen zijn.
Het koor is gesloten voor bezoekers, en de afstand van het transept tot de kapitelen is te groot om daar uit de losse hand foto's van te maken, ook met gebruikmaking van een flits en een hele snelle film-setting.

Het koor - Saint-Germain-des-Prés
In Parijs hadden we tezelfdertijd een afspraak met een Australische Facebook vriendin van een gesloten fotogroep, die we nu in levenden lijve zouden ontmoeten.
De betreffende dame maakt uitstekende foto's en is erg bezig met fotografie, reden waarom ik het volgende balletje opgooide: zou zij kunnen proberen de kapitelen van het koor te fotograferen? Dat was niet tegen dovevrouwsoren gezegd, en een maand later, toen ze terug was in Australië, ontving ik een set foto's.

Kapiteel - koor van Saint-Germain-des-Prés (picture courtesy of B. Jacobs - Australia)
Ik ben een groot liefhebber van het "eerlijk zullen we alles delen" principe, dus een set foto's ging meteen door naar Bourgogne Romane, samen met een serie foto's van mijn bezoek aan het Musée de Cluny in Parijs.

En daar kreeg ik al snel een niet verwacht antwoord op: tenminste één van de "orginele" kapitelen uit het koor bleek een kopie te zijn van een echt origineel kapiteel dat ik in het Musée de Cluny had gekiekt!

Hetzelfde kapiteel - Musée de Cluny
Waaruit weer blijkt, dat niet alle museumbijschriften volledig zijn, en dat de brochures die je soms in een kerk tegenkomt, ook niet altijd volledig te vertrouwen zijn.

Klik hier voor de website van La Tuilerie de Chazelle.

zaterdag 6 juni 2015

Lang gewacht, stil gezwegen, nooit gedacht, toch … gevonden!

Tekst op een informatiebord in Cluny
Lang geleden las ik op een informatiebord in Cluny dat bij de sloop van een aantal middeleeuwse huizen op de Petite Place du Marché tussen 1860 en 1866 de claires-voies van die huizen deels bewaard zijn in het Musée Ochier, terwijl er vrij onlangs nog één werd ontdekt in de gevel van het château van Burnand (privébezit, wordt verhuurd als vakantieaccomodatie).

Château de Burnand
In 2012 vroegen we de Nederlandse beheerster van dat château (de eigenaars woonden toen op Bali) of we daar een keer een kijkje konden nemen. Ze had het erg druk toen we het vroegen, maar we moesten nog maar eens bellen op een later tijdstip. Toen we haar wat later in Cluny tegen het lijf liepen, hoorden we dat de eigenaars gescheiden waren, dat zij op staande voet ontslag had gekregen en dat de eigenares naar Burnand over zou komen om de zaken zelf waar te nemen.

Claire-voie - Burnand
Dat was het einde van een bezoekmogelijkheid, dachten we toen. Echter, het Office de Tourisme in Saint-Gengoux organiseert af en toe een uitje langs diverse gîtes en B&B's, dus misschien was daar nog een mogelijkheid. Toen Château Burnand op de lijst stond waren we echter helaas verhinderd. Onlangs kregen we echter nog een herkansing: er was een gratis concert in het château, zodat we onder het mom van een cultureel uitje toch nog op zoek konden naar de (gotische) claire-voie uit Cluny.

Kapitelen - Burnand
En die vonden we. Het is sowieso een heel aardig kasteel, dat heel pittoresk gelegen is vlak tegen Burnand aan, een dorp dat ook nog een heel aardig romaans kerkje huisvest. Over het concert kan ik kort zijn: na het twee minuten aangehoord te hebben, hielden we het voor gezien. Ik betaal liever ergens entree voor een professioneel gezelschap dan een uur of langer naar een generale repetitie van een aantal jonge, (nog) niet erg goede amateurs te luisteren.
Dat voorrecht gun ik familie en vrienden van de musici!

Concert - château de Burnand
Klik hier voor de website van La Tuilerie de Chazelle.