zaterdag 20 december 2014

Ik heb er een hard hoofd in

Laatst was hier een lezing over “le culte celte des têtes coupées”, naar aanleiding van een paar ingemetselde gebeeldhouwde hoofden in de muren van de romaanse kerk in Santilly.

Santilly
De herkomst van dit soort zaken is onduidelijk, en wordt meestal toegeschreven aan de Kelten tijdens de Gallo-Romeinse periode. De lezing bracht de kopjes in diverse romaanse kerken in verband met koppensnellers en “simpele” onthoofdingen, van Papua’s in Nieuw-Guinea via indianenstammen in Zuid-Amerika naar de Griekse en Romeinse mensenoffers. Het hele verhaal riekte sterk naar “Waren de Goden kosmonauten” van von Däniken en zaken beschreven in “Jezus leeft en woont op Venus” van Christopher Evans.

Modillons - Saint-Laurent-en-Brionnais
Ook na de lezing bleef ik me afvragen wat nu de achtergrond is van deze kopjes is. En dan gaat het niet over de romaanse modillons die aan de dakrand van kerken is aangebracht. Die tonen vaak een groot scala van verschillende, vaak groteske koppen, maar ook van dieren, handen of geometrische patronen (bijv. Saint-Laurent-en-Brionnais). Dat soort versieringen ligt voor de hand als je de relatief kleine stenen consoles onder een dakrand wilt bewerken.
Een ander voorbeeld is het timpaan van de kerk in Ormes. Dat is, althans volgens diverse informatiebronnen, een overblijfsel van de Gallo-Romeinse (in oorsprong vaak keltische) godenverering, die nog een tijd lang, en zeker op het platteland, naast het Christendom is blijven bestaan.

Sucellus - Ormes
Het kopje daar zou de god Sucellus, de god met de (houten) hamer, voorstellen. En voor een agnostische beschouwer is er niet veel verschil tussen de voorstelling van een Majestas Domini op een timpaan en een God met de houten hamer.
Ik ben meer benieuwd naar de achtergrond of betekenis van de solitaire koppen, die schijnbaar zonder enige logica zijn aangebracht op wanden van kerken of klokkentorens. Een aardig voorbeeld is te zien aan de klokkentoren van de kerk in Saint-Gengoux-le-National.
Ze zijn aan een relatief groot aantal romaanse kerken in Saône-et-Loire te vinden. Wie weet waar ze hun oorsprong vinden mag het zeggen….

Saint-Gengoux-le-National
Hier vindt u de link naar de website van La Tuilerie de Chazelle .



zaterdag 6 december 2014

Mag ik u even storen?

We hebben in het verleden (zoals beschreven in eerdere blogs) een aantal problemen gehad met het toegang krijgen tot een kerk, maar als we eenmaal de naam van de sleutelhouder hadden (mairie, de koster, iemand die naast de kerk woonde) kregen we de sleutel meestal zonder moeite mee. Blijkbaar zijn er ook mensen die op de bonnefooi bij iemand aanbellen met de vraag of zij misschien de sleutel hebben. En dat dat niet altijd in goede aarde valt toont bijgaande foto aan.

Tegenover de kerk - Chazelle
De kerk van Chazelle is normaal altijd open, hoewel Mme S., die de sleutel beheert en normaal gesproken de deur ’s ochtends open zet, dat wel eens een enkele keer vergeet, of er wat laat mee is. Nou is de kerk van Chazelle weliswaar heel aardig, maar om nou te zeggen dat het dagelijks storm loopt met toeristen die de kerk willen bezichtigen, nou, nee…
Toch moet er bij de overbuurvrouw of –man regelmatig aangebeld worden, en dat moet zoveel ergernis geven dat zij of hij de volgende tekst op haar of zijn deur heeft aangebracht:
"- Ik heb niet de sleutel van de kerk.
 - Ik ben niet de concierge van het kerkhof
 - Neem contact op met de burgemeester van het dorp (met naam, toenaam en adres)
 - Merci"

Hek en deur, beiden open
De tweede zin is nogal vreemd, omdat het kerkhof weliswaar twee hekken heeft, maar daar zit geen slot op. En wat voor mensen anders dan de anderhalve toerist per (zomer)maand bellen daar regelmatig aan? Het enige dat ik kan verzinnen is dat het om Taizégangers gaat. Die hebben weliswaar twee kerken in Taizé tot hun beschikking, maar je komt in de kerken van Ameugny, Chazelle, Bray en zelfs in Cormatin vrij regelmatig wat meestal, maar niet altijd, wereldvreemde en zombie-achtige jongeren tegen, die de kerk gebruiken als meditatiecentrum. En van dat soort jongeren zijn er véél meer dan de voornoemde anderhalve toerist per maand!

Interieur Notre-Dame - Chazelle
Hier vindt u de link naar de website van La Tuilerie de Chazelle .

zaterdag 22 november 2014

Het is volbracht

Het moet ongeveer in juli 2012 geweest zijn toen ik contact zocht met Eduard van Boxtel over zijn site “Bourgogne Romane”.

Orangerie - Cluny
Sinds die tijd is er een constante stroom e-mails heen en weer gegaan tussen Chazelle en eerst Rotterdam, later Amsterdam, met vragen, antwoorden, opmerkingen, maar toch voornamelijk foto’s van romaanse gebouwen in (in hoofdzaak) Saône-et-Loire. Het begon met het overseinen van foto’s van kerken die ik op voorraad had staan voor mogelijk toekomstig gebruik op onze eigen website. Nadat ik wat beter op van Boxtels site had rondgeneusd, kwam ik een aantal zaken tegen die ik nog niet kende, maar die wel interessant leken.

Voormalige kerk, nu woonhuis, Ciergues
Dat mondde al spoedig uit in een interessant dagje uit voor een specifieke kerk, in een langdurige speurtocht van een aantal dagen zo niet weken in Cluny op zoek naar resten van romaanse huizen, in zoektochten naar voormalige kerken die bijna onherkenbaar waren door een verbouwing van de kerk tot woonhuis, naar kapellen die weliswaar ergens werden vernoemd, maar die op geen kaart (en vaak ook niet na navraag in het dorp zelf) te vinden waren of bleken.
In de tussentijd, omdat ik de smaak te pakken begon te krijgen, heb ik (bijna) de hele website van “Bourgogne Romane” in kaart gebracht met Google maps, wat me weer inspiratie gaf voor nog meer zoektochten…

Romaanse kerken in 71
Kortom, het contact met van Boxtel heeft me tot een paar weken terug voor lange tijd van de straat gehouden (hem ook trouwens, omdat hij trouw mijn laatste vondsten bestudeerde en daarna vaak op zijn site verwerkte), en het heeft mijn betere helft en mij, ondanks een heel klein beetje ergernis af en toe over autoriteiten die niet mee werkten, twee jaar veel plezier en voldoening verschaft. Maar alle goede zaken komen tot een eind, en hoewel er nog een klein aantal zaken op “Bourgogne Romane” niet volledig afgedekt door ons is (een combinatie van te weinig interessant, onvindbaar, te ver weg, en/of ontoegankelijk), kan ik zeggen dat romaans Saône-et-Loire uitputtend door ons in kaart en foto is gebracht.

Dat is alles wat nog over is in 71...
Dat betekent niet dat er niets meer te bezoeken overblijft; herbezoeken leverden vaak toch nog wel verrassingen op, maar het grote werk zit erop. Een vergelijking tussen het alle kerken die door van Boxtel al dan niet volledig zijn uitgewerkt op de pagina’s over Saône-et-Loire, Côte-d’Or, Nièvre en Yonne spreekt boekdelen. Ik ben gek op statistieken en dat levert de volgende percentages op (het percentage kerken met een link naar één van van Boxtels webpagina's t.o.v. het totaal aantal kerken op de overzichtspagina) :

Saône-et-Loire : 68% (281 van 411 kerken) Bourgogne Romane resp. Google Maps.

Côte d’Or : 25% (76 van 306 kerken) Bourgogne Romane resp. Google Maps.

Yonne : 21% (49 van 228 kerken) Bourgogne Romane resp. Google Maps.

Nièvre : 16% (30 van 185 kerken) Bourgogne Romane resp. Google Maps.

De 68% voor S&L is overigens erg conservatief; in de categorie 1 of 2 sterren kerken beschikt van Boxtel weliswaar voor het overgrote deel van de kerken over fotomateriaal, maar dat is (nog) niet vertaald in een fotopagina. Als ik naar de plaatsnamen in die categorie kijk waarvan ik weet dat er foto's beschikbaar zijn, gaat het percentage omhoog naar 97% (400 van 411 kerken).


Hier ergens ligt een motte féodale - Loisy
Hoeveel kerken in Saône-et-Loire al een eigen pagina hadden voordat ik mijn bijdragen begon te leveren kan ik helaas niet nagaan. Een voorzichtige schatting is tussen de 25 en 50%.
Dit betekent overigens niet het einde van deze blog; ik ben onderweg voldoende aardig materiaal tegen gekomen om mezelf daar nog een tijdje mee zoet kan houden. Wordt dus vervolgd!

Herbezoek : kapitelen - Saint-Bonnet-de-Cray
Hier vindt u de link naar de website van La Tuilerie de Chazelle .

zaterdag 8 november 2014

Een kerk nét over de grens

Hoewel de kerken in Saône-et-Loire voor mij de hoogste prioriteit hebben, stoppen de interessante romaanse kerken uiteraard niet precies bij de grens van ons departement.

Illiat
Van van Boxtel kreeg ik ooit een lijstje met kerken die “net” over de grens liggen, bijvoorbeeld in Ain (01), net aan de andere kant (op de linkeroever) van de Saône.
Toen we dan ook de romaanse kerk in Saint-Romain-des-Îles gingen bezichtigen, was het maar een korte omweg om ook nog even langs Illiat te rijden, een kerk die in van Boxtels lijstje 3 sterren heeft. Dat bleek een uitstekende gok.

Apsis - Illiat
De kerk was, wonder boven wonder, open, en ondanks het weinig aantrekkelijke uiterlijk bleek het interieur bijzonder de moeite waard te zijn. Ook hier had van Boxtels sterrensysteem zijn dienst bewezen!
Nadat we deze kerk uitgebreid bekeken hadden was het tijd om naar Saint-Romain te rijden, waar we opgewacht werden door een uiterst vriendelijke oudere dame, blijkbaar de kosteres van de kerk die alle deuren al had geopend en het licht had aangedaan. Ook deze kerk bleek heel interessant van binnen.

Saint-Romain-des-Îles
Er waren nog wat resten van oude fresco’s in de sacristie, enkele arcades met fraaie kapitelen, en een nogal grove wandschildering van een Christ en Gloire in de apsis, met een rij even grove bijbelse figuren en scenes onder de Christ en Gloire in de apsis en het koor. Het foldertje dat we van de kosteres kregen gaf geen uitsluitsel over de datering van deze schilderingen, maar het zou mij niet verbazen als ze door een niet zo erg getalenteerde plaatselijke kunstenaar in de twintiger jaren van de vorige eeuw zouden zijn gewrocht.
En met deze twee kerken is de reeks te bezoeken romaanse kerken ten zuiden van Mâcon ook afgerond!

Interieur - Saint-Romain-des-Îles
Ook veel dichterbij La Tuilerie de Chazelle zijn te kust en te keur fraaie romaanse kerken te vinden.


zaterdag 25 oktober 2014

Onbekende interieurs

Zoals ik al in een paar vorige blogs opmerkte is het niet altijd even eenvoudig om een kerk binnen te komen.

Chassey-le-Camp
Het meest frustrerende zijn de gelegenheden waarbij je op ruim een uur van huis bent en blijkt dat de sleutelhouder, waar je geen telefoonnummer van hebt niet thuis is, of als je door een weinig behulpzame employee van het gemeentehuis van het kastje naar de muur wordt gestuurd, eerst via de telefoon, en soms ook nog na een persoonlijk bezoek.
Maar opgeven is niet onze sterkste kant, en uiteindelijk is er slechts één gemeente, Etrigny (Champlieu), waar ze min of meer botweg weigerden om een kerk voor ons te openen. Maar 1 : 327 (het aantal kerken dat van binnen hebben kunnen bekijken, hetzij omdat ze open waren, hetzij doordat iemand voor een sleutel zorgde) is uiteindelijk een heel aardige score.

Saint-Valérien - Tournus
De kerk in Chassey-le-Camp bleek een makkie. Toen we daar voor de tweede keer langs gingen bleek in het “huis met het ijzeren hek naast de kerk” wel degelijk iemand thuis te zijn. De dame daar was erg vriendelijk, had duidelijk behoefte aan wat aansprak en vertelde dat er zelden mensen om de sleutel kwamen vragen. Die kerk is dus inmiddels afgehandeld.
Tournus bleek, nadat we een aantal keren het bos in waren gestuurd door deze of gene bij de mairie, uiteindelijk toch een schot in de roos. Zoals ik in een vorige blog schreef werden we gebeld door iemand van de mairie die ons graag de twee kerken wilde laten zien. We waren er op de afgesproken dag en tijd, en ook de man van de mairie was op tijd.

Saint-Valérien - Tournus (ex-projectieruimte boven de deur)
Het bleek om een enthousiaste jonge man te gaan, die pas in de gemeenteraad was gekozen. Hij was uiterst voorkomend, sprak goed en graag Engels, en was binnen de gemeenteraad blijkbaar belast met het romaanse Patrimoine van Tournus. Hij bracht ons eerst naar de Saint-Valérien, een voormalige kerk, vervolgens bioscoop, waar in het verleden een hoop pacht- en onderpachtproblemen mee waren geweest. Het gebouw staat in principe te huur, maar het wachten is nog steeds op een gerechtelijke uitspraak met betrekking tot de vorige huurder, een antiquair. Onze gastheer vertelde, dat hij onlangs nog een muzikant in de kerk had gelaten, die er vanwege de akoestiek graag een opname wilde maken.

Saint-Laurent - Tournus
Vervolgens bracht hij ons naar een pre-romaanse kerk, de Chapelle Saint-Laurent. Het meest spectaculaire van deze kerk was zonder twijfel zijn ouderdom. En op de terugweg wees hij ons nog achteloos op een romaanse fries die vertikaal in een wand was ingemetseld en die mogelijk oorspronkelijk uit een kerk of een huis komt dat ooit in die buurt heeft gestaan.
Kortom, het kostte wat moeite om deze kerken van binnen te bekijken, maar het resultaat was zeker de moeite waard!

5, Rue de la République
Hier vindt u de link naar de website van La Tuilerie de Chazelle .

zaterdag 11 oktober 2014

Wie o wie heeft de sleutel???

Ik probeer naarstig wat interieur foto’s bij elkaar te scharrelen van kerken die bij een vorig bezoek gesloten waren.

Saint-Valérien - Tournus
We hebben al van alles geprobeerd; gewoon op de bonnefooi opnieuw langs de kerk rijden (voor de resterende kerken tot nog toe niet erg succesvol), een e-mailtje naar de betreffende mairie sturen (tot nog toe ook zonder succes), van te voren opbellen (idem) of op de dag dat de mairie open is even langs rijden. Dat laatste is tot nog toe (bijna) altijd succesvol gebleken. In Tournus zijn nog twee kerken die ik graag van binnen zou willen zien, de Saint-Valérien en de Saint-Laurent. Een e-mail naar de mairie bleef onbeantwoord.

Saint-Laurent - Tournus
Een telefoontje naar de mairie resulteerde in een aantal gevallen in eindeloze wachttijden, en toen we uiteindelijk contact maakten kregen we te horen dat de sleutel niet bij de mairie, maar bij het plaatselijke museum lag. Intussen had ik ook wat interieurfoto’s van de Saint-Laurent kerk op een website van het C.I.E.R., het Centre International d' Etudes Romanes gevonden. Een website betekent doorgaans een e-mail adres, dus misschien hadden zij ook een sleutel. Een e-mail bleef onbeantwoord, niet zo gek gezien hoe bij de tijd de rest van hun website is.

Saint-Valérien - Tournus - Photo Commons.Wikimedia.org
Bij het museum hadden we meer succes. Nou ja, succes? Daar verklaarde in elk geval iemand dat de sleutels in geen geval bij het museum lagen, nee, in tegendeel. De mairie had de sleutels!
Een bezoek aan de mairie zit er net op; we worden gebeld om een afspraak te maken. Een bezoek aan de mairie zit er net op; we worden gebeld om een afspraak te maken. Waar had ik dat vaker gehoord? Letterlijk enkele seconden geleden ging de telefoon, en we hebben een afspraak! Wordt vervolgd.….

Saint-Laurent - Tournus - Photo C.I.E.R.
La Tuilerie de Chazelle ligt vlakbij Tournus, waar in elk geval de abdij (bijna) altijd open is.

zaterdag 27 september 2014

De laatste in 71!

Zo staat er een stip....
Op mijn kaart met romaanse kerken in Saône-et-Loire gebruik ik in principe 3 verschillende symbolen (dit is de hoofdindeling, aan de verschillende kleuren ga ik nu even voorbij):
een punaise voor kerken waarvan noch van Boxtel een pagina heeft, noch ik foto’s;
een druppel met een zwarte stip voor kerken waarvan van Boxtel wél foto’s heeft maar ikzelf niet;
een druppel zonder zwarte stip voor kerken waarvan ik foto’s heb, en waarover van Boxtel overigens wel vrij de beschikking heeft.

En zo is-ie weg!
Toen ik begon met de kaart waren er nogal wat druppels met stip, maar dankzij nogal wat intensieve kerkenzoektochten begon dat aantal steeds verder af te nemen. Totdat ik zeer onlangs, zonder dat ik me daarvan bewust was, de laatste druppel met stip in kon ruilen voor een druppel zonder stip. Er staan weliswaar nog wel wat kerken op het programma, maar dat zijn voornamelijk (interessante) kerken die ik nog niet van binnen heb kunnen bekijken, of die (en dat zijn bijna allemaal minder interessante) ik ooit nog een keer wil bezoeken.


 De laatste die in het stof beet was Chassey-le-Camp, een 2-sterrenkerk in de buurt van Chagny. Weliswaar was de sleutel beschikbaar bij de buren, maar die waren, hoe kan het ook anders, die bewuste dag niet thuis. Maar wie weet, kom ik er ooit nog eens in de buurt om ook van deze kerk wat interieurfoto’s te schieten…

De kerk van Chassey-le-Camp
La Tuilerie de Chazelle ligt in een gebied waar het wemelt van de romaanse kerken, en waarover we voldoende gegevens hebben om een geïnteresseerde verder te helpen.

zaterdag 13 september 2014

Een inhaalslag

Eén van de weinige kerken waarvan Eduard van Boxtels website wél interieur foto’s had, maar ikzelf niet, was de kerk van Vinzelles.

Vinzelles
Omdat Vinzelles vlak bij Nancelle ligt terwijl ook de mairie daar open was op vrijdagmiddag, leek het een goed idee om een inhaalslag te maken nadat we de kerk van Nancelle op een vrijdag bezocht hadden. Door ervaring wijzer geworden, stapten we niet meteen naar de mairie, maar keken eerst even of de kerk niet per ongeluk gewoon open was. En dat bleek het geval te zijn!

Gedecoreerde koepel
Het kerkinterieur was eigenlijk aardiger dan ik uit van Boxtels pagina had opgemaakt. De kerk heeft een koepel op trompen, in de 19de eeuw (althans, dat denk ik, gezien de al een beetje naar art nouveau nijgende details op de trompen) rijkelijk van schilderingen voorzien.
Bovendien gaf dit bezoek me de kans om ook de buitenkant nog eens opnieuw te bekijken. Het gaat hier om een erg eenvoudige kerk, met nauwelijks enige versiering.

Het koor
Alleen het hoofd- en het zijportaal heeft nog een paar kapitelen, hoewel die door de tand des tijds sterk zijn aangevreten. En ook dit bezoek resulteerde weer in een nieuw album!
Zo langzamerhand zijn de interessante kerken in de buurt van Mâcon die ik nog niet gezien heb, zon beetje op. De enige die nog op mijn lijstje staat, en die wat meer richting Beaujolais ligt, is de kerk van Saint-Romain-des-Iles. Maar de mairie daar is maar 2 ochtenden en 1 middag per week open….

Gehavend kapiteel
De Mâconnais, niet ver van La Tuilerie de Chazelle, is bijzonder rijk aan fraaie romaanse kerken.

zaterdag 30 augustus 2014

De sleutel

De omgeving van Fley
We hebben een klant in Rimont, een gehucht dat onder de gemeente Fley valt. Op weg naar die klant komen we altijd door Fley, en we hadden de kerk daar dan ook een paar maal bezocht. De eerste keer hadden we wat foto’s van de buitenzijde gemaakt, maar voor de deur van de kerk, die open stond, zat een getralied hek, zodat je wel naar binnen kon kijken maar niet echt een interieurfoto kon maken. Ook bij een tweede bezoek, op een zondag, bleek de deur nog steeds op slot te zitten. Dat kerken ook op zondag gesloten zijn is op zich niet zo onlogisch. De ontkerkelijking is hard gegaan de laatste jaren, en sommige priesters bedienen een groep van tussen de 10 en 20 voormalige parochies. In Chazelle bij voorbeeld wordt maar twee maal per jaar een mis opgediend; in grotere plaatsen uit de parochie iets vaker.
Er zijn een paar mogelijkheden om een kerk binnen te komen buiten een kerkdienst. Dit is geen wetenschappelijk overzicht, maar ik denk dat het vrij aardig met de waarheid overeen komt.

De kerk van Fley
1. De kerk wordt dagelijks geopend door de koster(es), al was het alleen maar om te luchten en/of de vochtigheidsgraad van de kerk (een probleem bij veel kerken) te verminderen. Zo werkt het gelukkig bij de meeste kerken.
2. De kerk is elke dag op slot, en de sleutel ligt bij de mairie. In sommige gevallen ontsluit iemand van de mairie op de dagen dat de mairie open is (soms maar enkele uren per week) de kerkdeur. Het is dus zaak om eerst even de deur te proberen voordat je de mairie binnenstapt.
3. De kerk is elke dag op slot, en de sleutel ligt bij de mairie. Als je daar aanklopt, krijg je óf de sleutel mee, óf, als ze die niet af willen geven (dat gebeurt vrij zelden) wordt er naar de sleutelhouder gebeld of krijg je naam en adres van die persoon, en mag je het verder zelf uitzoeken.

Interieur gezien door het traliewerk
In Fley leek er nog iets anders aan de hand te zijn. De mairie daar is alleen op donderdagmiddag open, en twee uurtjes laat op vrijdagmiddag. Toen we er twee weken terug langs gingen om om de sleutel te vragen kregen we nul op het rekest. De dame in kwestie was stom verbaasd dat we om de sleutel vroegen, had geen enkele intentie om die af te geven tot ze het groene licht van de burgemeester had gekregen, en zou ons opbellen als de sleutel beschikbaar was. Na ons telefoonnummer achter gelaten te hebben gingen we onverrichte zake naar huis toe.

Het traliehek
Wat er ook aan telefoontjes binnen kwam, er was niets bij van de mairie in Fley. Reden waarom we op een donderdag, twee weken later dus, zelf maar belden. We kregen dezelfde dame aan de lijn, die zonder blikken of blozen meldde dat “de sleutel natuurlijk klaar lag voor ons”. Fley ligt hier een half uur met de auto vandaan, dus waren we vrij snel ter plaatse. De burgemeester bleek ook aanwezig te zijn, begroette ons vriendelijk, en terwijl we van de secretaresse “de” sleutel kregen ging hij aan het werk.

Interieur
De kerk ligt gelukkig vlakbij de mairie, dus stonden we een paar minuten later voor het traliehek, met een sleutel die niet in het slot paste. Aangezien sommige kerken ook nog ergens een zijdeur hebben, zochten we naar een tweede deur. Maar de kerk in Fley bleek maar één deur te hebben. Opnieuw stonden we binnen een paar minuten in de mairie, en dit keer kregen we een sleutel mee met een label “église grille”. Of die kerk nou al die moeite waard was kan men zelf bekijken op de fotopagina….

Het koor
Het is natuurlijk fascinerend uit te vinden waarom we de eerste keer werden weggestuurd, en de tweede keer (zij het in twee etappes) werden geholpen. Mijn theorie is, dat Fley na de verkiezingen in maart 2014 een nieuwe burgemeester kreeg (dat is geen theorie overigens), en een nieuwe secretaresse aan heeft gesteld. Die wist niet hoe dat met de sleutel van de kerk werkte, en omdat er zelden iemand om komt vragen besloot ze deze “lastige” klanten maar met een kluitje in het riet sturen in de veronderstelling dat we het daarbij zouden laten. En het feit dat de burgemeester aanwezig was tijdens ons tweede bezoek, heeft ongetwijfeld geholpen!

Interieur
Als de kerk in Chazelle onverhoopt gesloten mocht zijn, weten de bewoners van La Tuilerie de Chazelle overigens waar de sleutel te vinden hoort te zijn, en dat is niet in de mairie!

zaterdag 16 augustus 2014

Rondom Chagny

Tussen Givry en Chagny
In mijn vorige blog meldde ik al dat de kerken en gebouwen rondom Chagny die we bij de vorige speurtocht bezochten niet erg spectaculair waren. Dat gezegd hebbende, de omgeving van Chagny is bijzonder mooi, deels gelegen in de wijngaarden van de Chalonnais, al tegen de Côte d’Or aan.
En omdat deze blog niet noodzakelijkerwijs over de “grote” kerken gaat, wil ik toch nog even op die tocht terugkomen.







De “Cellier aux moines” in Givry bijvoorbeeld kijkt uit over de wijngaarden, die waarschijnlijk bij dit domaine behoren. Zeker is dat niet, omdat er in de wijngebieden voor zover wij weten niet of nauwelijks is herverkaveld. En dat is natuurlijk ook wel logisch; elk stukje grond hier heeft zijn eigen karakteristieken, en het ene stuk kan een Grand Cru opleveren, terwijl de buurman het moet doen met een 1er Cru. Een stuk wijngaard is wat anders dan een stuk weiland in de Nederlandse polders.

Aan het werk in de wijngaarden bij Givry

Het Château de Rully is niet alleen een middeleeuwse burcht, maar ook een wijn château. Het is bijzonder fraai gelegen temidden van de wijngaarden.
Het kasteel is in juli en augustus op individuele basis (tegen betaling) te bezichtigen.

Het kasteel van Rully temidden van de wijngaarden
Vlakbij Rully ligt het gehucht Agneux, waar zich op privéterrein een kapel bevindt. Weliswaar is die kapel niet te bezichtigen, maar als je er toch in de buurt bent, kun je er altijd even langs tuffen. Agneux is overigens niet makkelijk te vinden, aangebouwd als het is aan Rully.

De kapel in Agneux
Op doorreis vanuit het zuiden naar Chagny of Beaune kom je door Fontaines heen. En daar, op een van de eerste straathoeken, is ook nog een kapel te vinden, die bijna aangebouwd is tegen het huis van de eigenaar. Nogmaals, geen spectaculaire gebouwen met indrukwekkende facades, maar wie het kleine niet eert….

De kapel in Fontaines
Ontegenzeglijk complete romaanse kerken zijn er, te kust en te keur, overigens te vinden op een steenworp afstand van La Tuilerie de Chazelle.

zaterdag 2 augustus 2014

De balans opmaken

Zoals al eerder gemeld wordt het zo langzamerhand tijd om de balans van de romaanse kerken in 71 op te maken. Om het zoeken wat te vergemakkelijken, heb ik een uitgeklede versie van de interactieve kaart gemaakt, met openingstijden en het telefoonnummer van de mairie.
 
Romaanse kerken rondom Chagny
Wat er nu nog openstaat is te overzien. Het gaat om een aantal 3-sterrenkerken waarvan ik het interieur nog niet heb gezien, een enkele 2-sterrenkerk waarvoor hetzelfde geldt, en dan is er nog een aardige voorraad kerken, kapellen of gebouwen waar nog geen waardering aan hangt. Plus natuurlijk een enkele 3-sterren of 2-sterren kerk die ik gewoon nog niet heb “gedaan”. De grootste hoeveelheid onbekende kerken lag rondom Chagny. Daar hebben we intussen een aardige bres in geslagen. Het eerste kaartje toont alle kerken in dit gebied, de tweede de status van vandaag. Hoewel het beeld iets vertekend is, omdat ik een enkele kerk verwijderd heb van de “nog te bezoeken” kaart omdat elke informatie over waar die kerk (of wat daar nog van over is) in een dorp te vinden is ontbreekt. Het gaat dan om een waarschijnlijk volledig gesloopte kerk, of een kerk die mogelijk nog herkenbaar is aan een raampje van een huis, maar welk huis?

Romaanse kerken (nog te zien) rondom Chagny
De kwalitatieve oogst van de laatste sessie was magertjes. Het ging om (in volgorde van “bezichtiging”):
1. Givry, Cellier aux moines, een gebouw dat weliswaar vindbaar was, maar op een groot privéterrein ligt, en dus niet van dichtbij te bekijken was;
2. Fontaines, de dorpskerk, sleutel bleek niet bij de mairie te liggen, maar daar wilden ze wel bellen naar de sleutelbeheerder. Dit bleek de enige kerk te zijn die te bezichtigen was, hoewel met nauwelijks herkenbare romaanse resten. Werd na dit bezoek op 1 ster gezet.

Fontaines : resten van een romaanse kapel
3. Fontaines, kapel. Bij de mairie wisten ze waar die lag. Het bleek privébezit te zijn en achter een muur te liggen.
4. Rully, het château. Weliswaar te bezichtigen, maar alleen de donjon is stamt uit de romaanse periode. En om daar nou € 8 entree te voor betalen…
5. Agneux (Rully), kapel. Ook deze lag op privéterrein, en dus niet te bezichtigen.
6. Maizières, gebouw van een voormalige abdij. Alle gebouwen waren onzichtbaar door een hoge stenen muur en dichte metalen hekken.

Maizières : muur rondom de abdij?
7. Saint-Loup-de-la-Salle, 3-sterren kerk die ik niet kende. Jammer genoeg was die gesloten, dus die blijft voorlopig nog even op de kaart staan als nog te bezoeken.
Op het kaartje met alle kerken staan verder nog :
Lang geleden bezichtigd : Germolles, Chagny, Farges-lès-Chalon, La Loyere, Lessard-le-National, Bouzeron, Mellecey, Touches.
Afgedaan als niet de moeite van het zoeken waard : Saint-Martin-sous-Montaigu.
Bewaard voor een andere keer : Remigny, Chaudenay, Saint-Loup-de-la-Salle (interieur), Mellecey (interieur).
Dus langzaam maar zeker komen we er wel!

Saint-Loup-de-la-Salle
Ontegenzeglijk complete romaanse kerken zijn er, te kust en te keur, overigens te vinden op een steenworp afstand van La Tuilerie de Chazelle.