vrijdag 6 juli 2018

Eregasten

St-Chistophe-en-Bresse - Eglise St-Christophe
Ergens in maart 2016, toen we terug kwamen van een korte vakantie in Parijs, vonden we een bericht op het antwoordapparaat van een dame, ene Mme Bouthier uit Saint-Christophe-en-Bresse met de vraag of we haar konden helpen aan enkele foto's. We belden haar terug om uit te vinden wat ze precies nodig had, en ze kwam toen met het volgende verhaal: ze had op een internet site (Bourgogne Romane) enkele foto's van de kerk in Saint-Christophe-en-Bresse gevonden, waar een oculus in de façade van de kerk stond afgebeeld.

façade met oculus (2013)
Volgens afspraak met de maker van die site zou hij mij credit geven voor de foto's die hij van mij op zijn site gebruikt met een link naar onze eigen website. En via die link was de betreffende dame aan ons telefoonnummer gekomen. We bezochten de kerk voor het eerst in september 2013, en voor een tweede keer in april 2014. Omdat de oculus niet erg spectaculair was, had ik er geen detail foto's van gemaakt, en in 2014 bleek de oculus ook nog eens gebroken te zijn.

Oculus (2013)
Er restte voornamelijk een gat. De mevrouw in kwestie had iets te maken met de restauratie van de kerk, en haar vraag was of ik nog enkele foto's kon produceren waar de oculus wat beter op te zien was, zodat de glazenier een nieuwe oculus kon maken die zoveel mogelijk op de oude leek. Gelukkig zijn al mijn recente foto's op NEF of RAW formaat gemaakt en van daaruit overgezet op JPEG formaat, zodat het mogelijk is om een redelijke vergroting te maken en ook nog wat te spelen met schaduwen en belichting vanuit de NEF bestanden.

Het gebroken raam (2014)
Zo gezegd zo gedaan: ik liep nog eens door mijn foto's heen, poetste de vergrotingen zo goed mogelijk op en verzond deze aan de dame in St-Christophe. Ze was daar erg verguld mee, en nodigde ons uit, zodra de restauratie achter de rug was, de kerk te komen bezichtigen. Een heel leuk idee natuurlijk, maar vaak raken dit soort uitnodigingen ongewild in het vergeetboek en hoor je daar niets meer van.

Invitatie
Wie schetste dus onze verbazing, toen we enkele weken geleden een uitnodiging van de burgemeester van St-Christophe, M. Nicolas Bouthier, in de brievenbus vonden voor de inauguratie van de kerk na de restauratie. We waren daar aangenaam door verrast en stuurden per kerende e-mail onze RSVP terug.
Toen we daar tegen 16h00 aankwamen, was een deel van de 1100 inwoners al op de been vóór de kerk in afwachting van de ceremonie. De burgemeester hadden we al snel ontdekt, en zijn vrouw ook.

Na de restauratie (2018)
Toen we die Mme Bouthier aanschoten om ons voor te stellen, keek ze ons nogal glazig aan, maar na enig nadenken kwam ze tot de conclusie dat we waarschijnlijk ooit met haar schoonmoeder hadden gesproken. En dat bleek inderdaad te kloppen. De "oude" Mme Bouthier herinnerde zich ons contact nog goed, was daar nog steeds zeer dankbaar voor en vond het erg leuk dat we aan de uitnodiging gehoor hadden gegeven.

Voor en na de restauratie
We werden daarna ook meteen voorgesteld aan andere mensen die bij de restauratie betrokken waren geweest en werden van genodigde opeens gepromoveerd tot eregast.
Met dit soort dingen kennen we zo langzamerhand het klappen van de zweep wel: toespraak van de burgemeester, met veel welkomstwoorden voor iedereen die daadwerkelijk of via zijn of haar maatschappelijk functie bij de restauratie betrokken was geweest, gevolgd door toespraken door de architect, de aannemer, de priester, de afgevaardigden van het Conseil Départemental, enz.

Het doorknippen van het lint
En toen dat eenmaal achter de rug was volgde daar uiteraard een verre d'amitié op in het dorpshuis, waar we ook weer behandeld werden als eregasten. Kortom, we hebben geen moment spijt gehad van het feit dat we een héél kleine bijdrage hebben geleverd aan de restauratie van één klein stukje van deze overigens erg fraaie kerk.

Prepareren van de Vin d'amitié

zaterdag 28 mei 2016

De kerk en priorij van Chenôves

Saint-Blaise - Chenôves
Al weer een aantal jaren terug ben ik op zoek geweest naar de mogelijke resten van een priorij in Chenôves. De kerk van Chenôves kende ik al wel, hoewel die altijd op slot leek te zijn, maar waar die priorij lag (als daar überhaupt nog iets van over was) bleef een raadsel. Een tijdje terug was het weer eens tijd voor een inventarisatie van nog openstaande zaken met van Boxtel, en die kwam met de volgende suggestie.

De kerk gezien vanaf de parvis
Tegen de westzijde van het schip van de Saint-Blaise was een iets hoger gebouw te zien. Dat was mogelijk een deel van de priorij.
Het probleem met de Saint-Blaise is dat die alleen toegankelijk is vanaf één zijde. De parvis, als je die zo mag noemen is betrekkelijk klein, en de kerk wordt verder omringd door woongebouwen of boerderijen, zodat je om een glimp op te vangen van de west- of noordzijde óf een aantal paden af moet die langs en door wijngaarden lopen, óf je met gevaar voor eigen leven onder prikkeldraad door een weiland met manshoog gras in moet.

De zuidgevel van de aanbouw vanaf de parvis
En zelfs dan kun je nergens vlakbij komen, waarbij ook nog een deel van de kerk wordt afgeschermd door struiken en bomen.
Op een mooie ochtend, waarop de mairie van Chenôves ook nog open was, togen we weer richting Chenôves. Door ervaring wijs geworden gingen we niet meteen naar de mairie toe, maar probeerden we eerst de kerk zelf nog maar eens.

De noordgevel van de aanbouw vanuit het weiland
En ja, de deur naar de kerk (het zuidportaal) bleek open. Jammer genoeg was de deur aan de noordzijde op slot, en ook bij de belendende panden leek niemand thuis te zijn en waren alle hekken op slot. Ook de rondgang via de wijngaarden en de kruip-door sluip-door tocht door het weiland leverde niets op.

Kerk interieur
Gelukkig vonden we in de kerk zelf nog een boog aan weerszijden waarvan nog een stuk steenwerk in visgraatverband (opus spicatum) te zien was. De rit naar Chenôves was dus toch niet helemaal vergeefs geweest!
Voor onze eigen website klik hier.

zaterdag 14 mei 2016

Cluny, Musée d'Ochier

In het Palais de Jean de Bourbon, vlakbij de abdij, is het Musée Ochier gevestigd, officieel het Musée d'Art et d'Archéologie.

Claire-voie "des Vendanges" - Rue du Merle / Rue Joséphine Desbois
Hoewel dit museum nauw gelieerd is aan de abdij heeft het meer te bieden dan resten die afkomstig zijn uit opgravingen op de abdijgronden.

Claire-voie "des Vendanges" - Musée Ochier
In Cluny zijn een aantal romaanse huizen te vinden waar nog resten van romaanse claire-voies zijn te vinden; dit zijn vaak fraai versierde raam-galerijen op de eerste verdieping van middeleeuwse woonhuizen.

Claire-voie "des Vendanges" - Musée Ochier
Een aantal van dit soort gebouwen is inmiddels afgebroken (o.a. vanwege stadsvernieuwingen); de oorspronkelijke claire-voies zijn in enkele gevallen hergebruikt in andere huizen, naar elders getransporteerd (o.a. de V.S.) of in het Musée Ochier terecht gekomen.

Animatie Grand portail Cluny III - Musée Ochier
In de hoofdstraat van Cluny (Hoek Rue du Merle no. 1 en Rue Joséphine Desbois no. 2) staat zo'n huis. De oorspronkelijke claire-voie "Des Vendanges" is voor zover mogelijk op de oorspronkelijke plek van de raampartijen geschilderd; de overblijfselen hiervan (de fries die de zuilen ondersteunt is het meest compleet) staan in het museum en zijn de moeite van een bezoek meer dan waard.

Fries Narthex Cluny III - Musée Ochier
Naast een aantal claire-voies en kleinere restanten van Cluny III zijn enkele andere hoogtepunten uit het museum een deel van de fries uit de narthex van Cluny III, en de schamele resten van het timpaan van het hoofdportaal van de abbatiale.
De resten van de fries zijn in bijzonder goede staat, en geven een goed beeld van de versieringen gebruikt in Cluny III.

Resten Grand portail Cluny III - Musée Ochier
Het portaal is opgeblazen, en wat er rest zijn wat fragmenten die op ingenieuze wijze zijn aangebracht op een achtergrond die het portaal voorstelt. Niet alle stukken van het portaal in Ochier zijn overigens echt; enkele min of meer complete delen zijn te vinden in diverse musea in Frankrijk (het Louvre, het Parijse Hôtel de Cluny) en de stukken die het Musée Ochier tentoonstelt zijn in die gevallen replica.

Deel van een claire-voie - Musée Ochier
De toegangskaartjes tot de abdij geven ook toegang tot het museum, dat bij een bezoek aan Cluny zeker niet mag ontbreken.
Klik hier voor een redelijk compleet overzicht van wat het museum te bieden heeft.

Voor onze eigen website klik hier.

zaterdag 7 mei 2016

Cluny, farinier, een bonus

Naast de eerst genoemde acht kapitelen zijn er nog enkele andere zaken te bewonderen in de farinier.

Detail van het marmeren altaarblad
Het marmeren altaarblad is dáár ongeveer opgesteld waar het t.o.v. de acht kapitelen in het koor ook stond, er zijn wat vitrines met resten van diverse kapitelen, nog wat complete kapitelen, en de resten van de clôture van het koor van de monniken is tentoongesteld. Daarnaast valt er ook een maquette van een deel van Cluny III te bewonderen.

Kapitelen en altaarblad
Uit voorgenoemde zaken heb ik een bescheiden keuze gemaakt; deze blog is uiteindelijk niet bedoeld een volledige catalogus te zijn van de farinier in Cluny.
Naast de farinier is er overigens meer te zien in de voormalige abdij. Het enige deel dat nog min of meer in tact is van de abdijkerk, het grote transept, is het bekijken meer dan waard.

Clôture
In het Palais du Pape Gélase (de entree tot de abdij) zijn nog wat stukken tentoongesteld, en daar is ook een interessante 3D-film over Cluny III te zien.
Kortom, de abdij is een bezoek meer dan waard.Wat overigens ook wel goed is om te weten is dat het kaartje voor de abdij ook toegang geeft tot het Musée Ochier in het Palais de Jean Bourbon (op een steenworp afstand van de abdij ingang).

Maquette
Maar daarover in een volgende blog meer.
Klik hier voor een keus uit de overige zaken in de farinier.

zaterdag 30 april 2016

Cluny, farinier, deel 8 van 8 (De laatste vier grondtonen van de Gregoriaanse zang)

De farinier (meelschuur) op het terrein van de voormalige abdij van Cluny heeft een permanente tentoonstelling van 8 kapitelen uit het koor van Cluny III.

Een van de laatste vier grondtonen
Klik hier voor het achtste en laatste album uit een serie van acht. Dit kapiteel stelt de laatste vier grondtonen van de Gregoriaanse zang voor, met hun omschrijving en bijbehorende muziekinstrumenten.

Een van de laatste vier grondtonen

zaterdag 23 april 2016

Cluny, farinier, deel 7 van 8 ((De eerste vier grondtonen van de Gregoriaanse zang)

De farinier (meelschuur) op het terrein van de voormalige abdij van Cluny heeft een permanente tentoonstelling van 8 kapitelen uit het koor van Cluny III.

Een van de eerste vier grondtonen

Klik hier voor het zevende album uit een serie van acht. Dit kapiteel stelt de eerste vier grondtonen van de Gregoriaanse zang voor, met hun omschrijving en bijbehorende muziekinstrumenten.

Een van de eerste vier grondtonen

zaterdag 16 april 2016

Cluny, farinier, deel 6 van 8 (Bomen en rivieren van het Paradijs)

De farinier (meelschuur) op het terrein van de voormalige abdij van Cluny heeft een permanente tentoonstelling van 8 kapitelen uit het koor van Cluny III.

Rivier
Klik hier voor het zesde album uit een serie van acht. Dit kapiteel stelt de bomen en rivieren van het Paradijs voor.

Boom

zaterdag 9 april 2016

Cluny, farinier, deel 5 van 8 (De deugden en/of de vrije kunsten)

De farinier (meelschuur) op het terrein van de voormalige abdij van Cluny heeft een permanente tentoonstelling van 8 kapitelen uit het koor van Cluny III.

Noordzijde
Klik hier voor het vijfde album uit een serie van acht. Dit kapiteel stelt enkele van de zeven deugden en/of enkele van de zeven vrije kunsten voor.
Op elk van de vier zijden staat een menselijke figuur afgebeeld in een amandelvormige mandorla.
Noordzijde : de inscriptie verwijst naar de zomer.

Westzijde
Westzijde : de inscriptie verwijst naar de lente, maar de vrouwenfiguur draagt een boek, wat de voorstelling van de lente tegenspreekt.
Zuidzijde : de inscriptie verwijst naar voorzichtigheid, wijsheid, maar de figuur stelt Grammatica voor, die zijn leerling kastijdt met een roe.

Zuidzijde
Oostzijde : de geverfde inscriptie (verdwenen) verwees opnieuw naar voorzichtigheid, wijsheid, maar de figuur draagt een maliënkolder en droeg vroeger een lans; het gaat waarschijnlijk om Kracht of Retorica.

Zuidzijde (links) en Oostzijde (rechts)

zaterdag 2 april 2016

Cluny, farinier, deel 4 van 8 (De deugden en/of de vrije kunsten)

De farinier (meelschuur) op het terrein van de voormalige abdij van Cluny heeft een permanente tentoonstelling van 8 kapitelen uit het koor van Cluny III.

De deugden en/of de vrije kunsten
Klik hier voor het vierde album uit een serie van acht. Dit kapiteel stelt enkele van de zeven deugden en/of enkele van de zeven vrije kunsten voor.
Op elk van de vier zijden staat menselijke figuur afgebeeld in een zeshoekige mandorla.
Conant zag hierin de drie theologische deugden (geloof, hoop en naastenliefde), anderen interpreteren de figuren als voorstellingen van vier van de zeven vrije kunsten.

De deugden en/of de vrije kunsten

zaterdag 26 maart 2016

Cluny, farinier, deel 3 van 8 (De vier winden)

De farinier (meelschuur) op het terrein van de voormalige abdij van Cluny heeft een permanente tentoonstelling van 8 kapitelen uit het koor van Cluny III.

Figuur met blaasbalg
Klik hier voor het derde album uit een serie van acht. Dit kapiteel stelt de vier winden voor. Op de vier hoeken zijn de winden afgebeeld als menselijke gedaanten tussen de acanthus bladeren. Een van de figuren hanteert een blaasbalg.

zaterdag 19 maart 2016

Cluny, farinier, deel 2 van 8 (De vier seizoenen)

De farinier (meelschuur) op het terrein van de voormalige abdij van Cluny heeft een permanente tentoonstelling van 8 kapitelen uit het koor van Cluny III.

Gehandschoende figuur
Klik hier voor het tweede album uit een serie van acht. Dit kapiteel stelt de vier seizoenen voor. Op de vier hoeken zijn de seizoenen afgebeeld als menselijke gedaanten tussen de acanthus bladeren. Een van de figuren is gehandschoend, een andere is naakt (mogelijk de zomer), deels verborgen in de acanthus.

Naakte figuur

zaterdag 12 maart 2016

Cluny, farinier, deel 1 van 8 (Korinthisch kapiteel)

De farinier (meelschuur) op het terrein van de voormalige abdij van Cluny heeft een permanente tentoonstelling van 8 kapitelen uit het koor van Cluny III.

Farinier - Cluny III
Ze staan opgesteld zoals in het koor maar niet op 10 m hoogte zoals oorspronkelijk, maar wat lager. Omdat de abij op de eerste zondag van de maand van november tot maart gratis geopend is, en er dan bovendien nauwelijks toeristen in Cluny zijn, kun je op je gemak deze juweeltjes van romaanse beeldhouwkunst bekijken.

Beknopte uitleg bij de kapitelen - Cluny III
Bovendien loop je niemand in de weg als je ze i.v.m. de wat lange belichtingstijden met een statief gewapend te lijf gaat.
Ik heb de diverse kapitelen gegroepeerd in aparte foto albums.
Klik hier voor het eerste album uit een serie van acht. Dit kapiteel is een Korinthisch kapiteel.

1. Korinthisch kapiteel

zaterdag 20 februari 2016

Dienstmededeling

Picasa : exit
Onlangs ontving ik een lichtelijk verontrustend bericht: de Picasa software, waarin ik tientallen, zo niet honderden foto-albums heb aangemaakt, houdt binnenkort min of meer op te bestaan en wordt vervangen door Google Photos.
Omdat het nogal onduidelijk is wat er precies staat te gebeuren ergens in mei heb ik me een tijdje onledig gehouden met het reorganiseren (dat kon sowieso geen kwaad) en hernoemen van mijn oude Picasa albums naar Google Photos, en vervolgens met het aanpassen van zowel alle links naar de albums op mijn kaarten met Romaanse kerken als de links in deze blog.
Een heidens karwei, en het is niet onmogelijk dat er hier en daar nog een link staat die niet werkt. Eventuele commentaren worden op prijs gesteld.

De links zijn te vinden op de volgende blogs:
Blog NL Romaanse bouwkunst in Bourgogne
Blog GB : Romanesque Architecture in Burgundy

Meer links zijn te vinden op de volgende kaarten met romaanse kerken:

Bourgogne:
Département Côte-d'Or (21)
Département Nièvre (58)
Département Saône-et-Loire (71)
Département Yonne (89)

Google Photos : entree
Grenzend aan Bourgogne (een arbitraire keuze):
Département Ain (01
Département Allier (3)
Département Aube (10)
Département Cher (18)
Départementen Jura & Haute-Saône (39 & 70)
Département Loire (42)
Département Loiret (45)
Département Haute-Marne (52)
Département Rhône (69)
Département Seine-et-Marne (77)

Overige kaarten:
Romaanse kerken in Europa - een arbitraire keuze
Site Clunsiens in Europa
Byzantijnse kerken in Europa en het Midden-Oosten - een arbitraire keuze

icons final, de spelden die gebruikt worden op de diverse kaarten.

vrijdag 19 februari 2016

Fotoalbums (bij kaart Europa) per Frans departement

01R Ain (absent)
02R Aisne
03R Allier
04R Alpes-de-Haute-Provence
05R Hautes-Alpes
06R Alpes-Maritimes (absent)
07R Ardèche
08R Ardennes
09R Ariège
10R Aube

11R Aude
12R Aveyron
13R Bouches-du-Rhône
14R Calvados
15R Cantal
16R Charentes
17R Charente-Maritime
18R Cher
19R Corrèze
20R Corse

21R Côte-d'Or
22R Côtes-d'Armor
23R Creuse
24R Dordogne
25R Doubs (absent)
26R Drôme
27R Eure
28R Eure-et-Loir
29R Finistère
30R Gard

31R Haute-Garonne
32R Gers
33R Gironde
34R Hérault
35R Ille-et-Vilaine
36R Indre
37R Indre-et-Loire
38R Isère
39R Jura (absent)
40R Landes

41R Loir-et-Cher
42R Loire
43R Haute-Loire
44R Loire-Atlantique
45R Loiret
46R Lot
47R Lot-et-Garonne
48R Lozère
49R Maine-et-Loire
50R Manche

51R Marne
52R Haute-Marne
53R Mayenne
54R Meurthe-et-Moselle
55R Meuse
56R Morbihan
57R Moselle
58R Nièvre
59R Nord
60R Oise

61R Orne
62R Pas-de-Calais
63R Puy-de-Dôme
64R Pyrenées-Atlantiques
65R Hautes-Pyrénées
66R Pyrénées-Orientales
67R Bas-Rhin
68R Haut-Rhin
69R Rhône
70R Haute-Saône

71R Saône-et-Loire (absent)
72R Sarthe
73R Savoie
74R Haute-Savoye (absent)
75R Paris (absent)
76R Seine-Maritime
77R Seine-et-Marne
78R Yvelines
79R Deux-Sèvres
80R Somme (absent)

81R Tarn
82R Tarn-et-Garonne
83R Var (absent)
84R Vaucluse
85R Vendée
86R Vienne
87R Haute-Vienne
88R Vosges
89R Yonne
90R Belfort (absent)

91R Essone
92R Hauts-de-Seine
93R Seine-Saint-Denis (absent)
94R Val-de-Marne (absent)
95R Val d'Oise

zaterdag 16 januari 2016

Het gouden uur

Jaren geleden, in februari 2007 om precies te zijn, hebben we een foto gemaakt met een kleine Olympus point-and-shoot camera van de romaanse kerk in Ameugny die qua kleur erg geslaagd was.

De kerk in Ameugny, 15 februari 2007 17h20
De kerk leek overgoten met een gouden glans, en omdat de kwaliteit van de foto (72 dpi, goed voor internet, maar niet goed genoeg voor een afdruk) nogal beroerd was, en we onlangs van een kennis een verzoek kregen om wat foto's van de omgeving aan te leveren van enkele afdrukken voor aan de muur, besloot ik eens in mijn archief te gaan graven naar een andere, kwalitatief betere foto van de kerk. Dat bleek geen heksentoer te zijn.

De kerk in Ameugny, 2 december 2012 15h54
De meeste latere foto's waren genomen met een Nikon D50 of D90, waren groot genoeg en hadden een kwaliteit van 300 dpi. Alleen, de gouden glans ontbrak. Sinds mijn wederhelft zich fanatiek op de fotografie heeft geworpen is "Het gouden uur" nogal eens ter sprake gekomen. Niet dat ik daar echt in geloofde, maar je weet nooit. De foto uit februari 2007 was genomen rond 17h00 in februari, een tijdstip waarop de zon al erg laag staat.

De kerk in Ameugny, 21 januari 2016 15h10
Volgens haar stond de zon in januari sowieso laag, dus haar theorie was dat met een beetje geluk de oude foto ook best eind januari rond 15h00 gereproduceerd zou kunnen worden. Zo gezegd, zo gedaan. En hoewel de kleuren een heel klein beetje minder saai waren dan die van de oudere D50 en D90 foto's (meestal genomen in de zomer, ergens in de loop van de dag) hield het resultaat niet echt over.

De kerk in Ameugny, 21 januari 2016 16h44
Dus, op een van de schaarse zonnige dagen in januari togen we tegen 17h00 opnieuw naar Ameugny, namen daar wat foto's, en na vergelijking met de foto uit 2007 bleek dat het gouden uur wel degelijk bestaat; de foto's uit begin februari 2007 en eind januari 2016 waren, qua kleuren, bijna identiek.
Voor de ongelovige Thomassen onder de lezers: zie en overtuig u!

zaterdag 7 november 2015

Omdat we een uurtje over hadden

Notre-Dame - La Rochepot
Op de dag waarop we achtereenvolgens Saint-Sernin-du-Bois (museum), Dracy-lès-Couches (kerk ruïne in de rimboe) en Collonge-la-Madeleine (kerkinterieur) op het programma hadden staan, zat er tussen de voorlaatste en laatste plaats nogal wat tijd.

Château - La Rochepot
In de brandende zon ergens gaan zitten wachten, of op zoek gaan naar hier niet zo dik gezaaide terrasjes, of proberen nog en andere kerk te vinden in een gebied waar we eigenlijk alles al wel zo'n beetje gezien leken te hebben was geen reële optie. Maar toen ik even op de kaart keek zag ik dat we vlakbij de Côte d'Or, en beter nog, vlak bij La Rochepot zaten. En dat had een kerk die we nog niet hadden gezien!

Annunciatie
Zodoende waren we voor 14h00 al in La Rochepot, een kerk die ik alleen kende van het uitzicht erop vanaf het kasteel La Rochepot (ook warm aanbevolen, overigens!). We hadden mazzel; de kerk was open, en de kapitelen in de kerk waren ook zeer de moeite waard.

Biliam en de engel
Er zijn een aantal verhalende kapitelen, maar ook wat kapitelen met bladmotieven. De kerk zelf is zowel van binnen als van buiten heel aardig, en bovendien kijk je vanaf het kerkhof tegen het pittoreske kasteel op. En toen we deze kerk bekeken hadden, waren we redelijk op tijd voor onze afspraak bij de mairie in Collonge-la-Madeleine!

Notre-Dame chevet
Klik hier voor de website van La Tuilerie de Chazelle.